O tym, jak publicysta Tygodnika Powszechnego szukał wiatru w polu.

Na początek małe wyjaśnienie - jestem czytelnikiem Tygodnika Powszechnego. Dzisiaj już raczej mniej stałym niż dawniej, ale też dzisiaj nie publikują już Czesława Miłosza (z przyczyn oczywistych) i Józefy Hennelowej (z przyczyn mniej oczywistych). Ale nadal lubię poczytać komentarze Jana Klaty, ks. Bonieckiego oraz o sprawach, o których kościół katolicki często woli milczeć.

Wzięłam wczoraj zatem do ręki Tygodnik, zaczynam jak zwykle od końca, a tu dwie strony tekstu pt. "9 kaw"*. Najpierw się zdziwiłam, co to się porobiło! Jak werbowałam I.nną do Kawowego jakoś nie miałam do końca przekonania, czy temat chwyci. Nie mówiło się za dużo o kawie. A tutaj tekst o niej w Tygodniku Powszechnym, który - powiedzmy sobie jasno - do lifestylowych magazynów nie należy.

Zaczęłam więc czytać. I poza ciekawymi cytatami o kawie, którymi autor, Marcin Wicha, opatrzył tekst, niewiele z niego wyniosłam. Mizerne to i tendencyjne. Nie chodzi o to, że się z tektem nie zgadzam. Chodzi o jakość. Co jak co, ale od Tygodnika oczekuję wnikliwości i rzetelności. A tu naprawde nie wiem, co autor chciał powiedzieć.

Bo wyobraźcie sobie, w poszukiwaniu konkurencji Bliklego, który świętuje swoje 140. urodziny, autor wybrał się na spacer kawowy po Nowym Świecie w Warszawie, poczynając od skrzyżowania ze Świętokrzyską, na rondzie Charlesa de Gaulle'a kończąc. Poszedł sobie tą trasą, wchodził do sieciowych kawiarni (nie licząc Vincenta), do sklepów typu Tchibo czy Nespresso (w których jak przypuszczam nasza stopa nigdy nie stanęła i nie stanie) i wyglądał... Skamandrytów! Oczywiście, Skamandrytów AD 2009. I wielce był zdziwiony, że widzi same laptopy, że jakies dziewczyny o organizacji wesela rozmawiają, o sprawach przyziemnych i paskudnie komercyjnych, a ludzie się wszędzie spieszą i rozmawiają przez komórki.

Ja się pytam, czego oczekiwał Pan Redaktor wchodząc do sieciówek? No chyba nie literatów? A nawet jesli literatów, to chyba nie spodziewał sie, że będą siedzieli z piórem i notesem? Dzisiaj literaci wykorzystują internet, mają swoje własne strony, blogi, stowarzyszenia - sieć roi sie od miejsc, w których można zadebiutować. Nie trzeba się prosić magazynu literackiego o publikację, choć oczywiście taka publikacja w mediach tradycyjnych nadal nobilituje. Dzisiaj można znaleźć czytelników w sieci, a krytykowi literackiemu posłać link do strony z nasza twórczością. Wydawcy zaś coraz przychylniej patrza na twórców, którzy mają już swoją publiczność, choćby wirtualną. Zatem niech sie nikt nie oburza na laptopy, to takie samo narzędzie jak dawniej pióro i notes.

Ale zakładając, że Pan Redaktor natknął się na samych yuppies, których widok i mnie mierzi, to chyba nie dziwne, że siedzą w Starbucksie czy Coffee Heaven? A w Cavie lansuja się celebryci. To dośc oczywiste. Halo! Jesteśmy na Nowym Świecie, jednej z najpopularniejszych ulic Stolicy.
Zamiast narzekać na skrzeczącą rzeczywistość, należy sobie zadać nieco trudu, i zamiast do Starbucksa, wejść do Cafe Lente na tyłach Nowego Światu, zamiast do Costa - do Amatorskiej, zamiast do Coffe Heaven - przejść się przez bramę do tzw. pawilonów. Tam, owszem, można znaleźć i dzisiejszych Skamandrytów i wolnomyślicieli, i ludzi o wszelkiej maści wykształceniu. Ale to trzeba się jednak natrudzić a nie iść na łatwiznę i poczynić populistyczny tekst narzekający na dzisiejszy świat.

Wybaczcie tę odrobinę jadu, która wyziera z mojej polemiki, ale poczułam się urażona tym tekstem. Kolejna publikacja o tym, że ludzie nie mają sobie dzisiaj nic do zaoferowania, a my młodzi latamy z kawą w papierowych kubkach ściskając laptopa, który nam uzupełnia pustkę w naszych biednych, skomercjalizowanych głowach. Oczywiście świat dzisiaj pełen jest japiszonów oraz bananowych dzieci, ale nie uogólniajmy, "ludzie są różne", Panie Redaktorze. Gdyby wstąpił Pan do innych kawiarni, konkurujących z Bliklem na Nowym Świecie, otrzymałby Pan szerszy obraz dzisiejszej klienteli. Wchodząc do fast fooda nie oczekujmy wykwintnego menu.

Z jedna rzeczą w tekście się zgadzam i nawet wywołała ona moje rozbawienie: z uwagą na temat cen w Cafe Vincent. Redaktor Wicha nabył tam pieczywo i "zapłacił kwotę, za którą mógłby nabyć pół kawalerki w którejś z peryferyjnych dzielnic", a na koniec dodał "czekam, aż Vicnent wprowadzi ratalną sprzedaż rogalików". Szczerze mnie to ubawiło i sama równiez, pisząc o Vincencie, nadmieniałam, że croissanty to mają droższe niż w Paryżu.

Szkoda mi wielce, że tekst o takim potencjale (mozna było dowcipnie przedstawić obraz społeczeństwa na podstawie kawiarnianej klienteli) mimo przyjemnego stylu autora, tak jest płaski i cienki jak właśnie kawa z sieciówek, z którymi (słusznie) gardzi autor. Już widzę kiwających głową czytelników TP, komentujących " tak, tak, ta dzisiejsza młodzież, tylko pieniądze i pieniądze, nie spotkasz już inteligiencji...".

Tekst "9 kaw" możecie przeczytać na stronach internetowych Tygodnika Powszechnego, bo numer zeszłotygodniowy znika juz powoli z kiosków. Ale nie ma rady, musicie w związku z tym otworzyć laptopy...


* Wicha M., 9 kaw, "Tygodnik Powszechny" nr 3145, 18.10.2009, Kraków, str 46.